„Zabawa jest podstawowym składnikiem fizycznego, intelektualnego, społecznego i emocjonalnego rozwoju” - Ashley Montague
W KRAINIE GRAFOBAJEK
PROGRAM EDUKACYJNO-PROFILAKTYCZNY DLA DZIECI 5-6-LETNICH
- AUTORZY PROGRAMU
mgr Marta Łapieńska-Piechota – pedagog specjalny, specjalista terapii pedagogicznej
mgr Ewa Lepianko – specjalista terapii pedagogicznej w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej Nr 1 w Warszawie
- LICZBA I CHARAKTERYSTYKA UCZESTNIKÓW
Program skierowany jest do dzieci uczęszczających do grupy „0“ – 5-letnich i 6-letnich zgodnie ze wskazaniami nauczycielek wychowania przedszkolnego (ze szczególnym zwróceniem uwagi na dzieci z trudnościami grafomotorycznymi).
Liczebność grup: 8-10 dzieci.
- ZAŁOŻENIA PROGRAMU
Od dziecka rozpoczynającego naukę szkolną oczekuje się, nie tylko określonego rozwoju funkcji poznawczych, ale także określonego poziomu rozwoju ruchowego (motorycznego). Opóźnienia tego rozwoju mogą przejawiać się w różnej postaci, niezależnie od warunków rozwojowych dziecka, atmosfery wychowawczej, troski rodziców i nauczycieli. Zdarza się, że ogólnie sprawne ruchowo dziecko, ma zbyt duże lub zbyt małe napięcie mięśni palców lub całej dłoni, a także ograniczoną ruchliwość w obrębie pasa barkowego. Powoduje to różne negatywne skutki, np.: dziecko nadmiernie przyciska ołówek podczas rysowania i pisania, kreśli linie grube, czasami przedziera papier. Linie są krzywe, przedmioty duże, niezgrabne, albo zbyt małe, narysowane cienką, drżącą linią. Występuje obniżona precyzja ruchów dłoni i palców, nadmierna męczliwość rąk, wolne tempo wykonywania czynności.
Nic więc dziwnego, że dziecko z opóźnionym rozwoju ruchowym, któremu zadania graficzne sprawiają rzeczywiste trudności i nie przynoszą sukcesów, szybko zniechęca się do takich zadań jak: malowanie, rysowanie, odwzorowywanie, kopiowanie itp. W efekcie, wtórnie zmniejsza się szansa, aby nabyło umiejętności niezbędne dla opanowania prawidłowej techniki pisania: płynność, precyzję, kontrolę ruchów ręki itp. Pisanie, zamiast cieszyć dziecko, staje się przyczyną jego stresu, porażek, a często także krytycznej oceny rodziców, nauczycieli lub innych rówieśników. Zawstydzone dziecko traci wiarę w swoje możliwości dorównania innym, unika działań plastycznych i pisania, pozoruje brak zainteresowania szkołą lub staranną realizacją zadań.
Opracowany przez nas program edukacyjno-profilaktyczny „W Krainie Grafobajek” powstał w trosce o jak najlepszą i bezstresową stymulację rozwoju funkcji grafomotorycznych dzieci pięcio- i sześcioletnich. Oparty jest na założeniu, że dzieci najlepiej uczą się przez działanie – najefektywniej i najchętniej w czasie zabawy z wyobraźnią.
Zabawa przyspiesza percepcyjną dojrzałość dziecka, rozwój emocjonalny i twórczy, ale co ważne, pomaga dziecku bezstresowo pokonywać występujące często trudności.
W programie wykorzystywana jest muzyka oraz wybrane, nasycone emocjami i działające na wyobraźnię, bajki z całego świata, które mają zachęcić dzieci do wspólnej, zawierającej ćwiczenia ruchowe i graficzne, zabawy, ale także do refleksji i wyrażania emocji.
Bajka ma wspierać rozwój emocjonalny i poznawczy dzieci. Zachęcać je, poprzez utożsamianie się z bohaterami, do bezpiecznego wyrażania emocji i formułowania opinii i ocen, np. na temat zachowania fikcyjnych postaci z bajek i osób rzeczywistych z najbliższego otoczenia dziecka. Inspiracją do aktywności ruchowej i graficznej jest także motyw przewodni bajki, dzięki temu dzieci spostrzegają proponowane im zadania, jako ciąg dalszy zabawy, nawet słabe graficznie „zapominają’ o trudnościach i nie kojarzą wykonywanej pracy z uciążliwymi dla nich sytuacjami wcześniej doświadczanymi. Mają szansę na ćwiczenie sprawności graficznej, ale także poprawienie nastroju i oceny własnych możliwości, kształtowanie poczucia sprawstwa i czerpania radości z różnych, nawet dotychczas unikanych, form aktywności. Bajki wybrane zostały z książki pt. „Kozioł w polu kapusty. Opowiadania i kreatywne ćwiczenia ruchowe dla dzieci od 3 do 8 lat.“A. Kerksiek/ Klaus W. Vopel (Wydawnictwo JEDNOŚĆ, Kielce 2006).
- CELE PROGRAMU
Motywem przewodnim każdego spotkania warsztatowego jest treść bajki, stanowiąca podstawę zarówno ćwiczeń ruchowych, jak i graficznych. Dodatkowo fabuła bajki zachęcać ma dzieci do refleksji, wyrażania emocji oraz do wypowiedzi, zarówno swobodnych, jak i ukierunkowanych przez osoby prowadzące.
Cel główny:
- stymulowanie rozwoju funkcji grafomotorycznych;
- budowanie wrażliwości emocjonalno-społecznej;
Cele szczegółowe:
- usprawnianie motoryki dużej;
- usprawnianie motoryki małej;
- wyrabianie nawyku przyjmowania właściwej pozycji ciała w trakcie wykonywania ćwiczeń graficznych oraz prawidłowego ułożenia narzędzia piszącego w dłoni;
- doskonalenie koncentracji uwagi na wykonywanych zadaniach;
- rozwijanie wyobraźni, inwencji twórczej;
- poszerzanie umiejętności posługiwania się różnymi środkami wyrazu plastycznego;
- budzenie wrażliwości estetycznej;
- kształtowanie motywacji do starannego wykonywania prac graficznych;
- budzenie zainteresowania literaturą poprzez kontakt z proponowanymi bajkami;
- uczenie się słuchania innych i konstruowania wypowiedzi własnych;
- trenowanie umiejętności lingwistycznych: samodzielne ocenianie zachowań postaci z bajek oraz werbalizowanie przeżywanych emocji;
- zaspokajanie potrzeby samorealizacji;
- rozwijanie umiejętności pracy w grupie;
- wzmacnianie poczucia własnej wartości u dzieci.
- HARMONOGRAM REALIZACJI ZADAŃ PRZEWIDZIANYCH PROGRAMEM
I spotkanie: „Uwungulema“ – wytrwałość i troska o innych
II spotkanie: „Kamień na drodze“ – odpowiedzialność i dobre uczynki
III spotkanie: „Niebiański spokój“ – dostrzeganie potrzeby odpoczynku i wyciszenia
IV spotkanie: „Mała lokomotywa“ – bezinteresowna pomoc
V spotkanie: „Przyjaciele“ – empatia i przyjaźń ( podsumowanie zajęć)
- PRZEWIDYWANE EFEKTY PROGRAMU
Dziecko:
- chętnie podejmuje aktywność graficzną;
- zwraca uwagę na przyjmowaną pozycję ciała w trakcie rysowania, malowania, czy prób pisania;
- pamięta o właściwym ułożeniu narzędzia piszącego (ołówka, kredki) w dłoni;
- potrafi kontrolować siłę nacisku ręki podczas zadań graficznych;
- potrafi kreatywnie wykorzystywać swój ruch i umiejętności grafomotoryczne;
- potrafi rozpoznać i nazywać emocje;
- chętnie wypowiada się na dany temat;
- współpracuje w grupie;
- MATERIAŁY I POMOCE DO ZAJĘĆ
- zestawy kredek,
- zestawy mazaków,
- kolorowa plastelina,
- węgiel rysunkowy,
- zestawy pasteli,
- zestawy farb,
- pędzle,
- bloki techniczne kolorowe,
- kleje w sztyfcie,
- nożyczki,
- arkusze A4 białej kalki,
- kilka arkuszy szarego papieru,
- naklejki,
- włóczka;
- odtwarzacz CD, płyta z utworami muzycznymi;
- karty pracy – opracowane na podstawie:
R.A. Hływa „311 szlaczków i zygzaczków. Ćwiczenia grafomotoryczne usprawniające rękę piszącą“. Wydawnictwo HARMONIA, Gdańsk 2004;
M. Pietniun „Zabawy graficzne dla dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym“. Wydawnictwo ANDROMEDA, Gdańsk 1992;
R.A. Hływa „Zwierzaczki i szlaczki. Ćwiczenia grafomotoryczne usprawniające rękę piszącą”. Wydawnictwo HARMONIA, Gdańsk 2006;
M. Bogdanowicz „Ćwiczenia w rysowaniu 4-8 lat“. Wydawnictwo Speer” Marek Rożak, Gdańsk 1992; ;
E. Gaweł „Ćwiczenia grafomotoryczne 1. Klasa 0-I”. Wydawnictwo IMPUS, Kraków 2006;
„Pomyśl i narysuj sześciolatku – 3”.
- treść bajek na podstawie: A. Kerksiek/ Klaus W. Vopel „Kozioł w polu kapusty. Opowiadania i kreatywne ćwiczenia ruchowe dla dzieci od 3 do 8 lat“. Wydawnictwi JEDNOŚĆ, Kielce 2006;
- zagadki na podstawie: E. Skorek „Księga zagadek“, Wydawnictwo IMPULS, Kraków 2004.
!!! POBIERZ SCENARIUSZE ZAJĘĆ !!! |